اثر برخي خواص فيزيكو-شيميايي خاك بر غلظت فلزات سنگين نيكل و واناديم در رسوبات رويشگاه، ريشه و برگ درختان مانگرو

نشريه محيط زيست طبيعي، جلد 68، شماره 2

چکیده:

مهمترين هدف اين تحقيق مقايسه غلظت فلزات سنگين نيكل و واناديوم در رسوبات، ريشه و برگ درختان مانگرو در اين دو رويشگاه، و بررسي علل تفاوت احتمالي ميزان آن ها از ديدگاه عوامل فيزيكي و شيميايي محيط است. بدين منظور همبستگي غلظت فلزات ياد شده در رسوبات، ريشه و برگ درختان با عواملي همچون بافت رسوبات، pH، EC و مواد آلي موجود دررسوبات بررسي شد. نتايج نشان داد كه متوسط غلظت نيكل در رسوبات و برگ بيش از متوسط ميزان واناديوم در رويشگاههاي حرا و نايبند بود. همچنين مشخص شد كه متوسط غلظت فلزات سنگين نيكل و واناديوم در رسوبات سطحي و نيز ريشه­ي درختان رويشگاه حرا بيشتر از متوسط غلظت اين فلزات در رويشگاه نايبند است كه مي توان آنرا به ريزدانه تر بودن بافت بستر رويشگاه حرا نسبت داد. اما ميزان تجمع فلز واناديوم در برگ درختان مانگرو در منطقه نايبند حدود3/2 برابر منطقه حرا است. پايين بودن ميزان شوري در سمت دريا در منطقه نايبند نسبت به حرا و درنتيجه افزايش بيشتر حلاليت فلز واناديوم و انتقال بيشتر آن به گياه، و همچنين هواي آلوده منطقه نايبند و تماس و جذب بيشتر توسط برگ درختان نيز مي تواند دلايل احتمالي اين افزايش تجمع در برگ باشد. اين يافته بسيار نگران كننده است زيرا معمولا برنامه هاي حفاظتي،كنترلي و پايشي بر روي مناطق مجاور و يا نزديك به فعاليتهاي نفتي متمركز شده در حاليكه اين تحقيق نشان داد كه عواملي به جز فاصله رويشگاه تا منبع آلودگي نيز وجود دارد كه در ميزان تجمع نيكل و واناديوم تعيين كننده هستند.